Uit de serie Goodreads
Heksen: De klassieke archetype van vrouwelijke macht
Als we denken aan een heks dan manifesteert het beeld van het oude oud wijf, de verschrompelde vrouw van de vrouwelijke trilogie zich direct in het oog van onze geest. We denken zelden aan jonge, blonde heksen zoals Samantha in Bewitched of Glinda de Goede Heks in The Wizard of Oz. Nee.
We zien de boze koningin die haar mand met vergiftigde appel om onschuldige Sneeuwwitje. We zien de Boze Heks van het Westen vliegen op haar bezemsteel, met haar gevleugelde apen, op jacht naar Dorothy en haar vrienden. We zien de toegeknepen ogen van de oude vrouw die haar zwarte oven opwarmt om de vetgemeste Hans en Grietje voor haar maal te bereiden.
We zien de negatieve, wanhopige, afgewezen visie over hoe een vrouw kan eindigen: lelijk, eenzaam, bitter. Deze beelden van de heks, vermenigvuldigd en herhaalde van sprookjes in geanimeerde films voor kinderen zijn een waarschuwing voor meisjes: druk je innerlijke kracht niet uit of dit is wat je zal worden.
De patriarchale wereld lijkt altijd bang van deze klassieker archetype van de vrouwelijke kracht te zijn geweest. Synoniemen voor heksen zijn onder andere minder-dan-vleiende termen: oud wijf, oude kol, gorgon, oude feeks, ogress, harpij, spitsmuis, zeur en teef. Maar een heks kruipt niet 100 jaar oud uit de schoot van haar heksenmoeder. Terwijl de maatschappij de heks portretteert op die manier waarin macht vermindert door leeftijd, wratten, en dementie, gevaarlijker is de versie van haar in een eerdere incarnatie: het meisje heks. Woorden die we associëren met deze heks omvatten tovenares, zigeunerin en kat van hel.
De jonge heks is eerst en vooral een sensueel, seksueel schepsel, haar macht direct in het midden van haar vrouwelijkheid. Ze is mooi, zelfverzekerd, krachtig. Ze weet hoe ze mannen kan ‘betoveren’ en verleiden. Een sirene, haar vrouwelijke allure is krachtiger dan de vuist van de sterkste man. Ze kan de wildeman temmen, zoals Circe doet in The Odyssey, veranderen van de mannen van de Griekse held in varkensbeesten, die gemakkelijk kunnen worden gecontroleerd. Ze kan verleiden, bedriegen en “charmeren” met haar mooie gezicht, haar schaars geklede, gewelfde lichaam, haar tedere aanraking, haar zachte stem. Haar lichaam en stem zijn haar wapens en mannen zijn niet bij machte om haar te weerstaan.
Welke vrouw zou niet de ambitie hebben om het meisje heks zijn? De meeste vrouwen worden fysiek zwakker geboren dan mannen, met minder kracht en kortere benen. Vóór de uitvinding van anticonceptie brachten we een groot deel van ons volwassen leven fysiek afhankelijk van mannen tijdens onze vele maanden van de zwangerschap (beide overgrootmoeders bevielen van meer dan een dozijn kinderen en hadden zelfs meer zwangerschappen!). In een fysieke uitdaging tussen een man en een vrouw heeft de man het grootste deel van de kracht.
Het speelveld tussen mannen en vrouwen kan het best psychologisch en emotioneel gelijk worden getrokken, in plaats van fysiek. Gedurende duizenden jaren, heeft de vrouw haar relatie met de man bestendigd door haar beheersing van woorden en lichaamstaal. Spreuken en gezangen zijn de pijl en boog die een vrouw van de bestuurskamer naar de slaapkamer draagt.
Meester worden over de taal die emoties beheerst, samen met het verbeteren van onze fysieke aantrekkingskracht op mannen, of met andere woorden, bekrachtiging van onze innerlijke jonge heks, bekrachtigt ons als vrouwen. Ik ben een vrouw, daarom ben ik ook een heks.
Als ik alleen nog mijn neus kon wiebelen en het huis zou schoon zijn, dan zou ik heel gelukkig zijn.
