Ik mag niet lachen

Wat gebeurt er als je denkt “ik mag niet lachen”?

Precies, dit!

Naar aanleiding van onderstaande reactie schrijf ik deze regels bij de post.

Ik mag niet lachen

Tijdens een lachworkshop komt er vaak een moment in voor dat we een soort lachmeditatie beoefenen. Eentje met een twist. Een minuutje lachen en een minuutje stilte. Waarin vaak in de stilte de lach omhoog borrelt. En als ie goed borrelt dan gaat het over in de slappe lach. Dé manier om die lach op te wekken en te versterken is door te zeggen: “sssst, je mag niet lachen.”

Dit is precies wat hier gebeurt. De presentator schiet in de lach, doet zijn best om dat tegen te houden en in zijn hoofd gaat de mantra rond: “ik mag niet lachen, ik mag niet lachen.” In het filmpje kun je zien wat zo’n gedachte voor uitwerking heeft.

Donders en bliksems

In de lach schieten gebeurt automatisch omdat het lichaam spanning wil afvoeren. Door de gekke en met name onverwachte situatie ontlaadt er in een kort moment veel spanning. Zie het als een bliksemschicht. We ontladen die spanning meestal door te lachen of soms door te huilen. De donder zeg maar. Met misschien wel een flinke regenbui. Maar de lach ligt als oerreactie voor de hand. Zoals je hier ziet, een krachtige slappe lach klinkt zelfs net als huilen. Het zijn twee emoties die nauw met elkaar verbonden zijn.

Omdat de slappe lach de meest aanstekelijke lach is van alle soorten lach is het bij dit filmpje haast onmogelijk om niet mee te lachen met de presentator. Tegelijkertijd vinden we van alles over de reden van de lachen. Mogen we wel lachen? Of mogen we juist niet lachen? Hoe minder we mogen lachen van onszelf, hoe lastiger het wordt om het niet te doen. Zeker als we echt serieus moeten blijven.

Mijn ervaring is dat mensen die hun ziekte, afwijking of handicap, of hoe je het ook mag noemen, vol humor kunnen bekijken ook gemakkelijker dealen met mensen die wellicht vreemd reageren. Helpt het hen om alles serieus te nemen?

Hoe zit dat hier nu echt?

Wat mij verbaast is het stijf en serieus blijvende publiek. Mochten ze niet mee lachen? Leefden ze mee met de ‘slachtoffers’? Of waren het wassen poppen en alleen maar ter decoratie? Of was dat hun opdracht?

We praten hier over een show uit wat lijkt de jaren ’80. Niets is minder waar. In het eerste jaar van dit millennium was er de Vlaamse show “In de Gloria” met parodieën op dingen uit het gewone leven. Tom van Dyck vertolkt meesterlijk de rol van talkshowhost Erik Hartman. Het lijkt kennelijk zo echt dat zelfs in 2006 nog de Amerikaanse “The Tonight Show” het liet zien alsof het een bestaand programma zou zijn. Dus dat wij geloven wat hier gebeurt is zo gek nog niet.

 

Dit bericht is geplaatst in Media & beroemdheden. Bookmark de permalink.

8 reacties op Ik mag niet lachen

  1. Marlies schreef:

    Hi Saskia,

    Ik kende het filmpje al, maar niet de achtergrond. Als psycholoog ben ik vooral geinteresseerd In de vraag hoe de presentator zijn onbeheerste reactie weer onder controle had kunnen krijgen, en mijn mening is dat het benoemen ervan precies had aangegeven wat het vermoedelijk grootste probleem is voor de gaat. Het onverwacht grote contrast tussen het mannelijke uiterlijk van de gast, en zijn hoge kinderlijke stem is de trigger. Door dat verrassings effenct schieten mensen in de lach. Wanneer een van beide heren dat zou benoemen als probleem maakt hij het bespreekbaar.
    Ik kan me voorstellen dat het heel vervelend is voor de gast, maar het illustreert perfect hoe lastig het voor hem is om serieus te worden genomen.

    En door het vermeende verbod om te lachen te benoemen, hef je het als het ware op, waardoor je de lach makkelijker weer onder controle krijgt.

    Ik snap bovenstaande reacties van lotgenoten, maar ik ben het er niet mee eens. Mensen roepen tegenwoordig te pas en te onpas dat ze ‘gekwetst’ zijn, en zoeken daar in de regel altijd een ‘schuldige’ bij. Ik pleit er voor dat we meer aandacht gaan besteden aan de vaardigheid om om te gaan met tegenvallers, inclusief tegenvallend gedrag van anderen, en niet meteen boos te worden en met het beschuldigende vingertje zwaaiend in de slachtoffer rol te duiken.

    Ik vind het filmpje (en dus niet de aandoening van de gasten!) erg grappig en herkenbaar, en illustratief voor het efect van niet mogen lachen.

    Dank je wel.

    • Saskia van Velzen schreef:

      Mooie vraag Marlies. Hoe had hij dit onder controle kunnen krijgen? Want net als de woede waar mensen in eerdere reacties het mee vergeleken, het is onder controle te krijgen, hoe onbeheersbaar het ook lijkt. Dingen gebeuren. Mensen reageren, doen maar wat, laten gebeuren en mensen voelen zich blij, gekwetst, getriggerd, grappig, lollig, boos, noem maar op. Als tijdens een lachworkshop mensen ‘erin blijven’ terwijl we ook weer echt verder willen of zoeken naar de stilte dan is de opdracht “ik mag niet lachen” onmogelijk, het wekt alleen maar nog meer lach op. Maar benoemen en iets totaal anders zeggen of doen waardoor de gedachten afgeleid worden helpt wel.

  2. Pumpkin schreef:

    Het spijt me, maar ook ik heb een zeldzame stemstoornis genaamd, spasmodische dysfonie, de reacties van mensen zijn vaak hard en zeer kwetsend, zelfs als men alleen in de slappe lach schiet. Je wordt al snel voor gek versleten. Maar ook ik wil soms wat zeggen.
    Ik gebruik jouw lachtraining met het stokje, daar het voor mij door dystonie en dubbele aangezichtsverlamming onmogelijk is om te lachen, en kan zodoende neurotransmitters activeren om het voor mezelf emotioneel wat prettiger te maken.
    Echter ik vraag me af wat dit filmpje voor een toegevoegde waarde tot het lachen heeft. Tijdens echte slappe lach schiet men over zijn rationele lijn heen, d.s.z. geen controle meer over de spieren. Doet men dit te vaak, dan is de lijn ook op andere gebieden niet meer te voelen, kwaad, agressie, of verwerken van normale emoties. En misschien besef je het niet, maar het zegt meer over jou dan dat wat daar gebeurd. Dus namens mij en alle andere mensen met een stemstoornis, wees blij dat jullie het niet hebben, respecteer je medemens.

    • Saskia van Velzen schreef:

      Hallo Pumpkin,

      Dank je wel voor je uitgebreide reactie. Wat fijn dat het stokje werkt om toch neurotransmitters te activeren zodat het emotioneel beter wordt. Ik vind dat heel interessant om te lezen omdat ik altijd graag meer wil weten van de wetenschap versus ervaring over en van dit soort dingen.

      Wat het filmpje voor toegevoegde waarde tot lachen heeft is divers, zo blijkt.
      Mijn persoonlijke ervaring is dat ik reageer op de slappe lach van deze presentator, omdat de slappe lach aanstekelijk is. Ik vind het wonderwel knap gespeeld, zelf kan ik de slappe lach niet zo spelen.

      Mijn kennis reikt tot zover dat ik weet dat de echte slappe lach te maken heeft met het laten gaan van controle. Het is een uiting van spanning, zoals ik ook beschrijf in mijn tekst onder het filmpje. Of we kunnen de spanning niet meer aan en we moeten ontladen, zoals gebeurt wanneer we iets zien of horen wat buiten onze gebruikelijke werkelijkheid ligt. Het heeft alles te maken met ons wereldbeeld. Of we kunnen eindelijk de geremdheid laten gaan en ‘losgaan’ zoals tijdens een lachworkshop kan gebeuren. Er wordt te weinig gelachen en we moeten dit oefenen.

      Mijn bedoeling is niet om mensen met welk een stoornis dan ook te beledigen of te kwetsen. Voor mij geeft dit nu ook aan dat lachen om iets, of dat nu een ander is, een situatie of een kenmerk of wat dan ook, altijd iemand anders misschien kan schaden. Daarom ben ik zo blij met lachyoga, het lachen zonder reden-principe. Zo kunnen we de lach inzetten als oefeningen en bijna lachen zoals baby’s dat doen. Onbevangen, onbegrensd en ondubbelzinnig.

      Mijn bedoeling is wel om mensen tot denken aan te zetten. Om de lach in al zijn facetten te beschouwen. Dit filmpje is een facet. Mensen die zomaar lachen ‘op commando’ is ook een heel vreemd gezicht als je hier van buitenaf naar kijkt.

      Wat concluderend voor mij blijkt is dat lachen alles te maken heeft met emotie. Of we nu zelf lachen, zien lachen of denken dat er om ons gelachen wordt.

      • coen schreef:

        Beste Saskia,
        Onbegrijpelijk dat je in de verdediging gaat. Met of zonder toelichting, vooraf of achteraf, reageren met kromme tenen lijkt mij gezonder dan meelachen omdat het aanstekelijk zou zijn. Het publiek heeft dat goed begrepen (met of zonder instructie, ik zou weggelopen zijn. Juist op TV komt een positieve intentie niet over: door het te tonen is het onheil al geschied. Onbeheersbare slappe lach van dit kaliber is een pathologische emotie vergelijkbaar met onbeheerste woede. Je gaat degene die iemand verrot slaat toch ook niet een podium geven? Met of zonder toelichting? Ik kan geen context verzinnen waarin dit filmpje een positieve boodschap illustreert.

        • Saskia van Velzen schreef:

          Hallo Coen,
          Dank jou voor je reactie. Ik denk dat je gelijk hebt dat juist op tv een positieve intentie niet overkomt. En interessant om de slappe lach te vergelijken met onbeheersbare woede. Daar duik ik verder in en kom ik zeker een keer op terug. Ik vind het hele boeiende materie.

  3. Lilian schreef:

    Niet zo netjes om dit zo goots te verspreiden.
    Ellendig genoeg voor het slachtoffer.

    • Saskia van Velzen schreef:

      Dag Lilian. Ik kan me voorstellen dat je er zo over denkt. Iedereen kijkt er anders naar. Heb je het filmpje afgekeken?
      In ieder geval begrijp ik dat ik iets meer tekst en toelichting had kunnen geven over wat ik hiermee bedoelde, een inleidende zin is wel wat kort door de bocht.

Reacties zijn gesloten.