Uitlachen, dat doen we niet toch?

Uitlachen, het is zo oud als de weg naar Rome. Of ouder. Uitlachen, er niet bij horen. Uitlachen, de grap van de groep niet begrijpen.

De oudste grap die nog te vinden was is een grap die aan het einde van het eerste millennium de mensen slap liet liggen van het lachen. Anthony McCarten zocht deze voor zijn TEDxtalk in 2015 in München.

Stel je een begrafenis voor in een middeleeuwse kerk. Iedereen zit in tranen, behalve een man. De priester merkt dit op en vraagt aan het einde van de dienst aan de man: “Kende je de overledene?” “Ja, die kende ik,” antwoordde de man. “Maar, waarom huil je dan niet?” vraagt de priester. Het antwoord van de man is: “Ik zou het wel gedaan hebben, maar ik hoor niet bij deze gemeenschap.”

In de middeleeuwen was dit een kraker. Het geeft aan dat, om een grap te kunnen begrijpen, je bij de gemeenschap moet horen. Als je bij de groep hoort en je begrijpt de grap, dan zul je om bijna alles lachen in die groep om je gevoel om daarbij te horen te versterken.

Veiligheid

In ons oerbrein zit gegoten dat we bij de groep moeten horen voor onze veiligheid. Daarom zie je bij kinderen dit gedrag ontstaan. Er zijn groepjes die samen dingen doen, die dezelfde belangstelling hebben en dezelfde lol beleven. Hoe sterker de groep, hoe moeilijker het voor een buitenstaander is om daar tussen te komen. Die snappen de lol nog niet.

Hierdoor ontstaat de minder leuke kant van lachen, het uitlachen. Want ‘onze’ groep is de leukste groep. Wij zijn het beste, het mooiste, het leukste. Omdat we alleen maar beter, mooier en leuker kunnen zijn in vergelijking tot anderen moeten we wel kijken naar anderen. Hoe sterker we onszelf willen bewijzen, hoe meer we wijzen naar die ander en die persoon naar beneden halen. Als hij dom is dan ben ik slim. Als hij zwak is ben ik sterk. Als hij lelijk is dan ben ik mooi.

Pesten en uitlachen. Een oergegeven. Pesten maakt dat we aan het groepsgevoel versterken door de ander buiten te sluiten. De groep wordt hechter, de pester zorgt voor een versteviging van zijn positie binnen de groep en zo kunnen we overleven.

Anti-pesten

Toch proberen we er van alles aan te doen om het te voorkomen. Simpelweg omdat we mensen zijn en geëvolueerd zijn van een oermens naar een weldenkend wezen. Door allerlei anti-pestprogramma’s op scholen is in de loop van de jaren het pestgedrag echt minder geworden. Er worden minder kinderen gepest. Gelukkig maar.

Wat ik me kan herinneren is dat we vroeger zeiden: “schelden doet geen pijn.” Maar het tegendeel is waar. We ervaren emotionele pijn net zoals fysieke pijn. Het kent dezelfde effecten en de uitdrukkingen “hartzeer” en “iets op je lever hebben” zijn niet zomaar bedacht.

IKEA startte een mooi project om te laten zien wat pesten veroorzaakt. Kijk maar naar dit filmpje. IKEA over “bullying a plant. Say no to bullying.”

Lachen met elkaar

Tijdens een lachworkshop geef ik vaak aan dat we lachen mét elkaar. We lachen niet uit. Het is de enige regel die ik hanteer. Simpelweg omdat vroeger 1 op de 8 mensen gepest werd. Dus in een groep van zo’n 25 man zijn er statistisch gezien zeker drie mensen aanwezig die dit hebben meegemaakt.

Omdat lachen je emoties activeert is het belangrijk te weten dat we niet uitgelachen worden. Maar juist dat we lachen met elkaar om het groepsgevoel met de hele groep mensen te versterken. Gelukkig blijkt dat altijd goed te werken. In een vragenlijst die ik af en toe gebruik wordt ook de vraag gesteld hoe jij je gevoel van vriendschap waardeert op een schaal van 1-10, waarbij 1 is helemaal niet en 10 fantastisch. Ook als je de mensen helemaal niet kent is deze vraag te beantwoorden. Aan het einde van de lachworkshop blijkt altijd dat bij nagenoeg iedereen dit gevoel versterkt is en opgeschoven naar een hoger getal.

Wat dacht je van een lachworkshop bij jou op school of op kantoor? Of thuis met een verjaardagsfeest of met je vrienden? Kijk maar eens bij de lachworkshopinformatie >>

Dit bericht is geplaatst in Gezondheid & wetenschap. Bookmark de permalink.