#sharethejoy

Het Boek van Vreugde (The Book of Joy)

Desmond Tutu kijkt de Dalai Lama verbijsterd aan als deze vertelt dat hij, vanwege zijn bezoek, iets eerder is opgestaan die dag om te mediteren, namelijk om half drie. De aartsbisschop vraagt zich af of zijne heiligheid wel genoeg slaapt. Half drie is wel heel vroeg. Zelf had hij uitgeslapen en was pas om vier uur opgestaan om te bidden. 

Zijne Heiligheid de Dalai Lama en Aartsbisschop Desmond Tutu zijn een week bij elkaar om als oude vrienden vast te stellen wat vreugde is. Het Boek van Vreugde is menselijk, vrolijk, subtiel, humorvol en heilig.

Twee mannen op hoge leeftijd die elkaar in al die jaren amper zagen door hun hoge posities en volle agenda’s, maar in hun hart altijd wederzijds respect en liefde meedragen.

In dit artikel vat ik de 8 pijlers van vreugde voor je samen en geef ik mijn eigen ervaringen mee.

Onderaan de tekst vind je een aantal filmpjes waarin je deze twee grootheden in gesprek ziet.

De 8 pijlers van vreugde

De 4 pijlers van de geest

1 Perspectief

Er zijn veel verschillende invalshoeken. Een gezonde kijk op de wereld bepaalt de basis van vreugde en geluk, want hoe we de wereld zien bepaalt hoe we onze wereld ervaren.Dit herken ik ook uit jarenlang meedoen met familieopstellingen. Als we meer inzicht krijgen, meer begrijpen en andere invalshoeken kunnen zien dan verandert onze kijk op de zaak waardoor onze waarneming van de wereld verandert. “Zo binnen zo buiten”, zei een lerares vroeger al tegen me.

2 Nederigheid

De Dalai Lama legt uit dat hij vroeger zenuwachtig was als hij officiële lezingen moest geven. Dit kwam omdat hij zelf geloofde dat hij speciaal was en nog niet bedacht had dat we allemaal gelijk zijn. Tegenwoordig hoopt hij dat er bij heel officiële momenten iets in de soep loopt zodat we allemaal weer gewoon menselijk blijken te zijn.

Het gevoel van anders zijn herken ik van mijn reis onlangs naar Florida om deel te nemen aan het seminar “Date with Destiny” van Tony Robbins. Ik liep de eerste dag rond in Boca Raton. Nu is Florida al de ‘goudkust’ van Amerika doordat alle overwinteraars die kant op gaan. En Boca Raton is de golden city binnen deze goudkust. Bleek dat het seminar in het enorme hotel naast het golfterrein was.

Ik voelde me kleiner en kleiner worden. Een provinciaaltje in de rijke buurt. Dit heb ik gekeerd door mijn voorwaarden (‘regels’) voor dit gevoel te veranderen naar: Ik ervaar onwaardigheid alleen als ik constant geloof in de illusie dat ik meer of minder ben dan de ander en me niet besef dat iedereen naar hetzelfde toilet gaat en dezelfde shit in zijn leven meemaakt.Over deze waarden en regels maak ik in 2017 een workshop. De manier om ze te veranderen en ten goede te keren vond ik geniaal, dit wil ik graag delen.

3 Humor

Desmond Tutu is er hartstochtelijk van overtuigd dat je, wanneer je mensen aan het lachen kunt maken, een heel direct ingang in hun hart krijgt. Zijn vermogen om humor toe te passen, ook in zware en nare omstandigheden, is beroemd. Door de zwaarte op te heffen, door door middel van humor te laten zien dat onze serieuze gedachten vaak onzin zijn, door zijn lach, is aartsbisschop Tutu een aimabel en liefdevol mens.

De Dalai Lama zegt dat hij in Japan wetenschappers heeft ontmoet die verklaarden dat hartelijk lachen heel goed is voor je hart en voor je gezondheid in het algemeen. Hij legt het verband tussen hartelijk lachen en een warm hart.

Bij de lachyoga leerden we dat zelfs humor niet echt nodig is. We kunnen lachen om het lachen zelf. Een (glim)lach is de kortste weg naar de ander.

4 Acceptatie

Aartsbisschop Tutu stelt dat “we gemaakt zijn voor een leven vol vreugde”. Wat niet betekent dat het gemakkelijk of pijnloos zal zijn. Maar als wij aanvaarden, accepteren wat de realiteit is, dan pas heb je een vertrekpunt naar verandering. De vraag is niet hoe we kunnen ontsnappen aan frustraties en tegenslag, maar hoe we ze als positieve ervaringen kunnen gebruiken. Ieder mens, ook deze twee zeer wijze oude mannen, kent tegenslag en frustratie.

De Dalai Lama zegt dat stress en onrust worden veroorzaakt door onze verwachtingen over het leven. Als we aanvaarden dat het leven is precies zoals het is, dan kunnen we het leven omarmen in plaats van ons er tegen verzetten en aldus vreugde ervaren.

Wederom de familieopstellingen. De vraag is vaak: kun je het aanzien dat er geleden wordt? Kun je aanvaarden dat is wat is? Met als ultieme vraag: wil je gelijk of wil je geluk? Ik vind het heel mooi gezegd van de aartsbisschop: wanneer wij aanvaarden wat de realiteit is, dan hebben we een vertrekpunt naar verandering.

De 4 pijlers van het hart

5 Vergeving

De Dalai Lama beschrijft hoe hij de Chinezen vergeeft. Hij vertelt hoe hij doelbewust, tijdens de protesten van maart 2008 in Tibet, probeerde hun woede en angst in hem op te nemen en zijn liefde en vergeving te schenken. Het hielp hem om kalm van geest te blijven. We denken vaak dat we compassie hebben voor iemand die pijn heeft of met leed wordt geconfronteerd, maar je kunt ook compassie hebben voor iemand die de voorwaarden aan het scheppen is voor zijn eigen ongeluk op langere termijn. Door bezorgd te zijn over iemands welzijn is er geen ruimte om woede en angst te laten groeien.

Beide heren zeggen ook dat vergeven niet hetzelfde is als vergeten. Het betekent niet dat je de daad goedkeurt of dat de overtreder niet gestraft moet worden. Vergeven is het ervoor kiezen om jegens de dader geen woede of haat te laten groeien. Ze bespreken hoe Nelson Mandela daar een groot voorbeeld in was.

Bisschop Tutu blikt terug op zijn jeugd waarin zijn vader in dronken toestand zijn moeder sloeg. Hij was te klein om daar iets aan te doen. Hij vergeeft zijn vader en hij ziet hoe fantastisch deze man was als hij niet gedronken had. Toch kijkt hij vol spijt terug omdat hij de kans miste om de laatste keer zijn vader te spreken voor hij overleed. De Dalai Lama zegt zachtjes tegen Bisschop Tutu dat deze man, de vader, waarschijnlijk een heel sympathiek mens was, maar dat dronkenschap ervoor zorgt dat je niet je ware zelf bent.

Vergeven is voor mij jarenlang een heel ingewikkeld woord geweest. Als er iets te vergeven is dan betekende dat voor mij dat iemand opzettelijk iets vreselijks gedaan moest hebben. En hoe werkte dat dan, vergeven? Ik had werkelijk geen idee. Totdat ik deze tekst tegenkwam, toen begon ik het te snappen. “Vergeven is het opgeven van de hoop op een beter verleden.” Daar kon ik iets mee. Het had niets met ‘die ander’ te maken, alleen maar met mijn blik op mijn verleden. Hiermee komen we terug bij accepteren, aanvaarden van dat was is of is geweest. Een beter verleden is er niet, maar een betere toekomst zeker als we onze gehechtheid aan dat verleden los kunnen laten.

6 Dankbaarheid

Bekende woorden van de Dalai Lama zijn: “Denk elke dag als je wakker wordt: wat een geluk dat ik leef. Ik ben een mens met een kostbaar leven. Dat ga ik niet verspillen.” Zowel de aartsbisschop als de Dalai Lama hebben het niet over genieten, maar wel over dankbaarheid. Ze zijn dankbaar voor de mensen die deze week mogelijk maken, dankbaar voor elkaar, dankbaar voor de Tibetaanse pap of rum-rozijnenijs, dankbaar voor alles wat op hun pad komt. Ze realiseren zich dat ze zoveel hebben.

Paul Ekman definieert dankbaarheid als een van de kernfacetten van vreugde. Dankbaar zijn is het onderkennen van alles wat ons ondersteunt op ons levenspad. Het uiten van dankbaarheid is een natuurlijke respons op het leven en misschien wel de enige manier om er echt van te genieten.

Broeder David Steindl-Rast, een katholiek benedictijner monnik, zegt: “Het is niet geluk dat ons dankbaar maakt. Het is dankbaarheid die ons gelukkig maakt.”

Ik vind het interessant om te zien dat bij dit onderwerp ook regelmatig vergeving naar voren komt. En het zet mij aan het denken. Is vergeving misschien niets anders dan me realiseren waar ik dankbaar voor ben? Om mijn focus daarop te richten, in plaats van alles wat ‘mij is aangedaan’ en wat ik niet kan veranderen?

Mijn slogan is: To create a happier world by helping people to create their own happiness.

Bewust dankbaar zijn en het uiten, is een ongekende kracht richting dat gevoel van happiness. Door dit besef nu neem ik me voor niet alleen om dankbaar te zijn, maar vooral om het te uiten. Of het nu op papier is of mondeling. Ik ben dankbaar dat ik dit stuk kan schrijven, dankbaar dat ik dit prachtige boek heb ontdekt, dankbaar dat ik een dak boven mijn hoofd heb, dankbaar dat ik een auto heb om in te rijden dat ik het leukste werk van de wereld heb. Ik ben dankbaar voor de vele mooie mensen om me heen die zoveel voor mij mogelijk maken. Ik ben dankbaar dat ik gezond ben, dat mijn hersens de boel aardig op een rijtje hebben en dat ik zoveel al heb mogen betekenen voor mensen.

7 Compassie

De Dalai Lama is nogal van het denken. De wetenschap interesseert hem mateloos. Hij vertelt dat sociale wezens zorg voor elkaar hebben en nodig hebben. Wetenschappers hebben ontdekt dat als de ene muis gewond is, de andere muis zijn wond zal likken. Een gewonde muis die door een andere muis gelikt wordt geneest sneller dan een solitaire muis. De Dalai Lama denkt dat de likkende muis ook beter af en rustiger wordt, net als de gelikte muis.

Het blijkt dan onze eigen pijn ook afneemt als we nadenken over het verlichten van de pijn van anderen. Dat is het geheim van geluk. En het is dus heel praktisch, in feite is het gewoon gezond verstand.

Aartsbisschop Desmond Tutu moet lachen om deze gezonde verstand benadering. Voor hem is het iets wat aan de basis ligt van ons mens-zijn. Hij is ervan overtuigt dat als we tegen deze natuurwet van ons wezen ingaan, als we alleen in de ‘ik’ stand blijven staan, dit funeste gevolgen zal hebben. Als je zegt “wat kan ik doen voor die ander?”, ook als je het zelf heel zwaar hebt, dan ontstaat er iets magisch wat je eigen pijn transformeert.

De Dalai Lama vergelijkt nog Stalin en Hitler met Mahatma Gandhi en de aartsbisschop. Zijn idee is dat dictators ’s nachts niet goed slapen en ongelukkig sterven. Maar dat mensen die geweldloosheid nastreven, die leven met een glimlach rond de lippen, gelukkig sterven en door velen positief herdacht worden.

Anthony Ray Hinton ging onterecht de dodencel in. Na vier jaar lang vast te zitten in zijn eigen boosheid en verslagenheid hoorde hij een man in de cel naast hem huilen. Op zijn vraag wat er was antwoordde de man: “ik heb zojuist gehoord dat mijn moeder is overleden.” Hinton herwon zijn liefde en compassie en zei: “bekijk het eens zo, nu heb je iemand in de hemel die jouw zaak bij God bepleit.” Het is het soort grap dat de Dalai Lama en de aartsbisschop zouden kunnen maken. Het leven heeft bijzondere kanten, door humor kun je die (weer) laten zien. De daaropvolgende 26 jaar richtte hij zich op het helpen van anderen waardoor hij niet meer gericht was op zijn eigen problemen en weer liefde en compassie kon ervaren. Na 30 jaar kwam hij eindelijk vrij.

8 Edelmoedigheid

Desmond Tutu zegt dat in hun boek staat dat het ‘zaliger is te geven dan te ontvangen.’ Als vervolg op compassie, als we onszelf vergeten en andere mensen vreugde schenken, dan zullen we zelf overlopen van vreugde. Je ziet dat edelmoedigheid, of gulheid, in alle wereldgodsdiensten een belangrijke plaats inneemt.

Onderzoek toont aan dat bij geven dezelfde beloningscentra van ons brein oplichten als wanneer we ontvangen, soms zelfs nog sterker. Gulheid wordt geassocieerd met een betere gezondheid en een hogere levensverwachting. Het is een zo krachtig principe van volgens onderzoekers David McClelland en Carol Kirshnit alleen al door gulle gedachten de beschermende afweerstof immunoglobuline A, een proteïne die het immuunsysteem helpt, toeneemt.

Om af te sluiten met de wijze woorden van de Dalai Lama:

“betrokken zorg voor en hulp aan anderen is in wezen de weg naar het vinden van je eigen vreugde en een gelukkig leven.”

Deze filmpjes heb ik voor je op een rijtje gezet. Een kijkje in de wereld van deze twee prachtige spiritueel wereldse mannen.

Iedereen heeft ergens een wens om een gelukkig dag te hebben, een gelukkige maand, een gelukkig leven.

Jij hebt het vermogen om een gelukkigere mensheid te creëren.

Co-auteur Douglas Abrams aan het woord. De Dalai Lama leert ons dat het doel van het leven het nastreven van happiness is. Tutu leert ons dat vreugde (joy) nog groter is dan happiness.

Change the World. Smile ;-)